راهنمای کامل و جامع درباره سیستم‌های اطفا حریق

آتش‌سوزی از حوادث مهیب و خطرناکی است که تنها راه در امان ماندن از خسارات جانی و مالی آن استفاده از سیستم‌های مدرن اطفا حریق است. این سیستم‌ها با اعلام به موقع خطر آتش‌سوزی و عملکرد مناسب برای مهار آتش می‌توانند موجب اطمینان خاطر برای حفظ امنیت جانی و مالی شوند. در این مطلب قصد داریم اطلاعات کامل و دقیقی درباره سیستم اطفا حریق، مزایای استفاده از آن و اقدامات لازم برای جلوگیری از گسترش حریق را در اختیار شما قرار دهیم.

سیستم اطفا حریق چیست؟

سیستم اطفا حریق به مجموعه‌ای از ابزارها و تجهیزات گفته می‌شود که متناسب با نوع حریق و اندازه محیط برای اعلام آتش‌سوزی و مهار آن در ساختمان‌های تجاری و مسکونی یا ساختمان‌های اداری و مجتمع‌های آموزشی و درمانی یا هر مکان دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مزایای استفاده از سیستم اطفا حریق چیست؟

اقدامات لازم برای محدودکردن آتش موجب جلوگیری از گسترش خطرات و آسیب‌های آن می‌شوند. موارد زیر مزایای نصب سیستم اطفا حریق در ساختمان‌های مختلف است.

• حفاظت از جان ساکنین یک ساختمان

یکی از مهم‌ترین مزایای نصب سیستم اطفا حریق در ساختمان‌ها با کاربری‌های مختلف، حفاظت از جان افراد در برابر خطرات محیطی است. این سیستم‌ها با تشخیص سریع آتش‌سوزی و خاموش کردن آن می‌توانند به صورت موثری از بروز آسیب‌های جانی و مرگ جلوگیری کنند.

• کاهش خسارت‌های مالی ناشی از آتش‌سوزی

یکی از دغدغه‌ها و مشکلات کسانی که گرفتار آتش‌سوزی می‌شوند، خسارات مالی ناشی از حادثه است. در اغلب آتش‌سوزی‌ها خسارت‌های جدی به تجهیزات ساختمان، ماشین آلات و سایر لوازم و وسایل موجود در ساختمان وارد می‌شود. با استفاده از سیستم‌های مختلف اطفا حریق می‌توان آتش را به سرعت خاموش کرد تا میزان خسارت‌های مالی کاهش پیدا کند.

بهتر است بدانید هزینه نصب و راه‌اندازی سیستم اطفا حریق کاملا مناسب است و با توجه به فوایدی که در کاهش خسارت‌های ناشی از آتش‌سوزی دارد، خرید و نصب آن اقدامی به‌صرفه و هوشمندانه است و موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.

• حفظ پایداری و عملکرد سازمان

آسیب آتش سوزی در یک ساختمان مسکونی و تجاری محدود به خسارت‌های جانی و خراب شدن تجهیزات و وسایل نیست، بلکه عملکرد و فعالیت‌های سازمان هم به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار می‌گیرد.  با استفاده از سیستم‌ اطفا حریق مناسب می‌توان عملکرد مطلوب سازمان را حفظ کرد تا فعالیت‌ها به شکل پیوسته حفظ شود.

• پایبندی به قانون و مقررات سازمان‌ها

یکی از تمهیدات قانونی برای جلوگیری از آسیب‌های آتش‌سوزی وضع قوانین و مقررات مربوط به نصب سیستم‌های اطفا حریق در ساختمان‌ها و اماکن عمومی است. مالکین ساختمان موظف هستند قوانین و مقررات مربوط به ایمنی حریق را رعایت کنند تا درگیر جریمه‌های سرپیچی از مسئولیت‌های قانونی حفظ ایمنی در ساختمان نشوند.

انواع سیستم‌ اطفا حریق کدام است؟

سیستم‌ اطفا حریق آبی

همان‌طور که از نام سیستم‌های آبی مشخص است، از آب به عنوان خاموش کننده حریق استفاده می‌کنند. در این سیستم از لوله، اسپری و دستگاه‌های اطفا حریق آبی استفاده می‌شود. عملکرد سیستم خاموش کننده آتش با آب به این صورت است که با  کاهش دادن حرارت آتش، اکسیژن موجود در محیط را کاهش می‌دهد.

سیستم اطفا حریق پودری

سیستم‌های پودری یکی دیگر از خاموش‌کننده‌های موثر برای حریق است که با حذف کردن اکسیژن از محیط می‌تواند آتش را خاموش کند. این سیستم‌های شامل دستگاه‌های پخش پودر، پیچ و سایر تجهیزات مربوطه است.

سیستم اطفا حریق گازی

گازهای خاموش کننده یکی دیگر از مواد موثری هستند که می‌توانند حریق را مهار کنند. این گازها، به سرعت با اکسیژن موجود در محیط واکنش می‌دهند و آن را حذف می‌کنند تا آتش خاموش شود.  این سیستم‌ها شامل گازهای دی اکسید کربن، FM200 و گازهای دیگر است.

سیستم اطفا حریق فوم

سیستم‌هایی که از فوم تشکیل شده مخلوطی از فوم و آب هستند و عملکرد آن‌ها مبتنی بر کم کردن حرارت و خاموش کردن آتش است. این سیستم‌ها به دلیل ترکیباتی که دارند، برای خاموش کردن آتش‌ سوزی‌هایی که به دلیل مواد و مایعات قابل اشتعال ایجاد شده، مورد استفاده قرار می‌گیرند. وقتی آتش سوزی در معیارهای وسیع اتفاق افتاده باشد، با استفاده از سیستم مهار آتش فومی می‌توان به سادگی آن را کنترل کرد. به همین دلیل در کارگاه‌ها و کارخانجات صنعتی یا انبارهایی که از مواد قابل اشتعال نگهداری می‌شود، استفاده از سیستم‌های مهار آتش فومی ضرورت دارد.

خاموش کننده‌های هالوژنه

خاموش کننده‌های هالوژنه که مکانیسم مهار آتش آن‌ها شباهت زیادی به گاز co2 دارد می‌توانند با وزن سنگین‌تری که از هوا دارند، روی آتش را بپوشانند و جایزین هوا شوند. این عملکرد باعث می‌شود مواد هالوژنه در محیط پخش شوند و با سرعت بالایی تبدیل به بخار شوند. به جز مواردی که بیان کردیم سیستم‌های دیگری هم برای اطفا حریق وجود دارد که متناسب با نوع آتش سوزی و محیط مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در صورتی که اطلاعات کافی برای استفاده از بهترین و مناسب‌ترین سیستم اطفا حریق ندارید، می‌توانید از مشاوره‌های تخصصی کارشناسان در این زمینه استفاده کنید تا بتوانید با راهنمایی آن‌ها بهترین سیستم خاموش کننده آتش را انتخاب کنید.

عملکرد سیستم‌های مختلف اعلام حریق

سیستم‌های مختلفی که برای اعلام و اطفا حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند، شامل مجموعه‌ای از قطعات الکترونیکی و هوشمند هستند که در مرحله اول در زمان مناسب وقوع آتش سوزی را خبر می‌دهند و در مرحله بعد با استفاده از تجهیزات مناسب، آتش را خاموش می‌کنند. عملکرد بهینه و مطلوب یک سیستم اطفا حریق مناسب، در همکاری و هماهنگی این دو بخش با هم است.

بخش اعلام حریق

دتکتور

دکتور یکی از اجزای اصلی سیستم‌های مهار آتش است که نشانه‌های بروز آتش‌سوزی مانند حرارت بالا، دود و گاز را تشخیص می‌دهد. دتکتور باید در قسمت‌های مختلف یک ساختمان نصب شود تا حفاظت به بالاترین درجه برسد.

دتکتورهای سیستم اطفا حریق انواع مختلفی دارند: اعلام کننده‌های صوتی با قدرت‌های مختلف، اعلام کننده‌های نوری با قابلیت اعلام کلی یا منطقه‌ای و دتکتورهایی که قابلیت ارسال پیامک به شماره تلفن‌های حافظه دستگاه را دارند.

پنل کنترل

پنل کنترل با دریافت اطلاعات از دکتور و تجزیه و تحلیل آن می‌تواند بروز آتش سوزی را تشخیص دهد و با ارسال فرمان بخش‌های مربوط به خاموش کردن آتش را فعال نماید.

آلارم

آلارم قطعه‌ای از سیستم‌های مهار آتش است که با دستور پنل کنترل فعال می‌شود. آلارم شامل آژیر، فلاشر، زنگ و ریموت است.

بخش اطفا حریق سیستم‌های خاموش کننده آتش

سیستم‌های خاموش کننده آتش که به صورت اتوماتیک یا دستی آتش را خاموش می‌کنند شامل تجهیزات مختلفی نظیر کپسول‌ها و جعبه‌های آتش‌نشانی برای مهار آتش، فوم آتش‌نشانی، دستگاه‌های پاشش آب و تجهیزات اطفا حریق گازی است.

عملکرد این تجهیزات به این صورت است که بر اساس اطلاعات ارسال شده از طریق پنل کنترل، فعال می‌شوند و از ابزارهای دستی یا اتوماتیک استفاده می‌کنند.

استفاده از سیستم‌های اتوماتیک اطفا حریق این مزیت را دارد که سرعت عمل را بالا می‌برد و پیش از اینکه شعله‌های آتش گسترش پیدا کند و خسارت‌های زیادی ایجاد کند آن را مهار می‌کنند.

نکات بااهمیت برای انتخاب و نصب سیستم اطفا حریق

با توجه به اینکه انتخاب بهترین سیستم اطفا حریق نیازمند بررسی دقیق است، لازم است قبل از خرید به موارد زیر توجه کنید.

• تحلیل خطرات آتش سوزی

فرایند شناخت مواد قابل اشتعال، بررسی ویژگی‌های ساختمان و تجهیزات مورد استفاده، تعداد افرادی که در ساختمان حاضرند، بر بررسی ضرورت‌ها و نیازهای سیستم خاموش کننده حریق تاثیرگذار است.

• بررسی قوانین و مقررات نصب سیستم اطفا حریق

یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه داشته باشید رعایت قوانین و مقررات درباره استانداردها و ضوابط مربوط به نصب تجهیزات اطفا حریق و مهار آن است.

• نیازهای خاص محیطی برای نصب سیستم اطفا حریق

برخی از محیط‌های تجاری، اداری، صنعتی یا ساختمان‌های دیگر با کاربری‌های خاص نیازهای متفاوتی در زمینه خاموش کردن حریق دارند که باید توسط کارشناسان به دقت بررسی شود.

• انتخاب نوع سیستم اطفا حریق

همانطور که پیش از این هم اشاره کردیم سیستم‌های متنوعی برای اطفا حریق وجود دارد که هر کدام از آن‌ها برای مکان خاصی مناسب است و مزایا و ویژگی‌های خاصی دارند.

• نصب و راه‌اندازی صحیح سیستم اطفا حریق

یکی دیگر از موضوعات بااهمیتی که برای انتخاب و استفاده از سیستم‌های خاموش کننده آتش باید مورد توجه قرار بگیرد، تجهیزات و تکنولوژی مورد استفاده است. بنابراین لازم است قبل از خرید و نصب سیستم اطفا حریق مناسب به استانداردها و گواهینامه‌های تجهیزات توجه کنید تا بتوانید وسایل باکیفیت و مطلوبی خریداری کنید. از طرف دیگر اقدامات نصب را هم مطابق با استانداردهای سازمان آتش‌نشانی و زیر نظر افراد متخصص و باتجربه انجام دهید.

• استفاده از خدمات سرویس و نگهداری از سیستم اطفا حریق

عملکرد صحیح و کارآمد سیستم اطفا حریق در گرو انجام مراقبت‌های دوره‌ای است. سیستم اطفا حریق باید به صورت دوره‌‌ای تعمیر و بازبینی شود تا در صورت ایجاد نواقصی مانند اختلال در عملکرد سنسورهای سیستم یا عملکرد ضعیف باتری‌ها، بررسی سیستم‌ها انرژی پشتیبان و اعلام کننده‌های حریق هر چه زودتر اقدامات تعمیر و تنظیمات به درستی انجام شود.

تست کردن دوره‌ای اجزای مختلف سیستم خاموش کننده باعث می‌شود در مواقع نیاز بتوانید بدون دغدغه از آن‌ها استفاده کنید.  همچنین در صورتی که اقدامات لازم برای تعمیر و نگهداری از سیستم‌ اطفا حریق به درستی انجام شود، از احتمال خرابی سیستم و عملکرد نامناسب آن در اثر تمیز نکردن دتکتورها، فاسد شدن تجهیزات، عملکرد نادرست شستی‌ها و سیستم‌های کنترل جلوگیری می‌شود.

• آموزش و آگاهی کارکنان

یکی از وجوه آموزش کارکنان مربوط به حفظ سرمایه انسانی است. سلامتی افرادی که درگیر حریق شده‌اند در گرو این است برای حفظ جان خود و اطرافیانشان اولویت قائل باشند و به این درک رسیده باشند که در صورت وقوع حریق هر چه زودتر محل را ترک کنند و به نقاط امن پناه ببرند، از آسانسور استفاده نکنند و خود را به پله‌های اضطراری برسانند.

همچنین در صورت مواجهه با حریق، اطرافیان را هم در جریان بگذارند تا هر چه زودتر، منطقه را ترک کنند. به خصوص در مواردی که افراد ضعیف و معلول، سالمندان یا کودکان درگیر حریق شده باشند، اقدامات حمایتی ضرورت بیشتری دارد.

• استفاده از سیستم‌های اطلاعات دقیق و گزارش‌های ثبت شده

طی فرآیند سرویس و نگهداری از وسایل و تجهیزات مهار آتش، باید اطلاعات مربوط به تست عملکرد، تعمیرات و بازبینی و سایر تغییراتی که در سیستم ایجاد شده، ثبت شود تا بعدا برای ارزیابی عملکرد و پایش مورد استفاده قرار بگیرد.

• در نظر گرفتن مسیرهای خروج اضطراری

برای اینکه بتوانید خودتان یا اطرافیانتان از خطر حریق در امان نگه دارید، لازم است در هر ساختمان یا منطقه‌ای که هستید مسیرهای خروج اضطراری و درب‌های ایمن و مکان‌های امنیتی در نظر بگیرید.

• کارشناسان و افراد متخصص باید خطرات آتش سوزی در ساختمان یا محل کار را شناسایی و تحلیل کنند تا بتوانند با شناخت مواد قابل اشتعال، تجهیزات مورد نیاز و فرایندهای کاری، راهکارها و سیستم‌ اطفا حریق مناسبی را اتخاذ کنند.
• برنامه‌های اضطراری پیشگیری از حریق شامل طرح‌های فرار، مسیرهای امن، آموزش نحوه استفاده از خاموش کننده‌ها و اعلام کننده‌ها برای کارکنان و افرادی که با رفتار صحیح مرتبط هستند، ضروری است. برنامه‌های آموزشی در جلوگیری از میزان خسارت‌های آتش‌سوزی و افزایش آگاهی کارکنان تاثیر دارد.
• به جز استفاده از سیستم اطفا حریق اختصاصی و متناسب با نیاز، دوره‌های تعمیر و نگهداری از وسایل اطفا حریق، لازم است تجهیزات و وسایل مهار آتش در محل مناسبی نصب شوند. نصب تجهیزات در محل مناسب، باعث می‌شود افراد بتوانند در کوتاه‌ترین زمان اقدامات مناسب را انجام دهند.

شرکت پیشگام گستر راتین با بهره‌گیری از دانش و تخصص به‌روز و پیشرفته کارکنان توانسته اقدامات لازم برای طراحی سیستم‌های مختلف اطفا حریق را با بهترین کیفیت انجام دهد و انواع سیستم‌های اطفا حریق را طراحی و تولید کند. همچنین تیم اجرایی و فنی این شرکت با ارائه مشاوره‌های تخصصی، خدمات نصب و تعمیر دوره‌ای و اجرای انواع سیستم‌ها توانسته اطمینان خاطر و رضایت متقاضیان دریافت خدمات را جلب کند.

جمع بندی و سخن آخر

سیستم‌ اطفا حریق راهکار موثر حفاظت از جان و مال ساکنین یک ساختمان است که با هزینه معقول و مناسب نصب می‌شود و از بروز خسارت‌های سنگین جلوگیری می‌کند. در این مطلب سعی کردیم اطلاعات دقیق و کاملی درباره مزایای نصب سیستم‌های اطفا حریق و انواع آن را در اختیار شما قرار دهیم تا بتوانید برای محافظت از خود بهترین تصمیم را بگیرید. امیدواریم این اطلاعات راهنمای مناسبی برای شما باشد.