راهنمای کامل درباره سیستم اعلام حریق ضد انفجار

سیستم اعلام حریق ضد انفجار یکی از تجهیزات ایمنی ضروری در ساختمان‌هاست. بوسیله تجهیزات الکترونیکی و با تشخیص دقیق و هشدار به موقع آتش‌سوزی و خطر انفجار، جان ساکنین ساختمان را نجات می‌دهد و میزان خسارات مالی را کاهش می‌دهد. در این مطلب قصد داریم راهنمای کامل و دقیقی درباره سیستم اعلام حریق ضد انفجار و مزایای نصب آن در ساختمان بیان کنیم. برای آشنایی دقیق با سیستم اعلام حریق ضد انفجار تا پایان این مطلب، با پیشگام گستر راتین همراه باشید.

سیستم اعلام حریق ضد انفجار چیست؟

سیستم اعلام حریق ضد انفجار یک سیستم ایمنی است که برای تشخیص آتش‌سوزی و انفجار و اعلام آن در محیط‌هایی که مواد قابل اشتعال وجود دارد طراحی می‌شود. هدف اصلی این سیستم، شناسایی زودهنگام آتش‌سوزی و انفجار و هشدار دادن به ساکنین یا مالکین ساختمان است تا بتوانند اقدامات ایمنی مناسبی را در کمترین زمان ممکن انجام دهند. این سیستم از چندین جز تشکیل شده که در کنار هم می‌توانند از خطر انفجار جلوگیری کنند. اجزای سیستم اعلام حریق و انفجار شامل موارد زیر است.

• سنسورهای حریق و انفجار
• نمایشگر
• اعلان‌گر حریق یا انفجار

در سیستم اعلام حریق و ضد انفجار، سنسورها می‌توانند شدت حرارت، میزان دود و گاز و فشار را در محیط تشخیص دهند و از طریق اعلان‌گر و نمایشگرها خطر آتش‌سوزی را اطلاع دهند.

عملکرد سیستم اعلام حریق ضد انفجار

عملکرد سیستم تشخیص حریق ضد انفجار به این صورت است که سنسورها میزان شدت حرارت، میزان دود، گاز و فشار در محیط را تشخیص می‌دهند و با تجزیه و تحلیل اطلاعات سنسورها، حریق و انفجار را پیش‌بینی می‌کنند. سیگنال هشدار از طریق سنسورها به نمایشگر و اعلان‌گر ارسال می‌شوند و سیستم به کارکنان یا ساکنان هشدار می‌دهد تا هر چه زودتر محیط را ترک کنند یا اینکه اقدامات ایمنی لازم را انجام دهند.

اصول بااهمیت عملکرد سیستم اعلام حریق ضد انفجار چیست؟

سیستم اعلام حریق ضد انفجار براساس اصولی عمل می‌کند که برای تشخیص و اعلام حریق و انفجار در محیط‌های خطرناک طراحی شده‌اند. موارد زیر مهم‌ترین اصول سیستم اعلام حریق است.

1.     تشخیص دقیق دتکتورهای سیستم

اعلام حریق ضد انفجار با استفاده از دتکتورهای مختلف مانند دتکتورهای حرارتی، دتکتورهای دودی، دتکتورهای گازی و … تغییرات ناهنجاری‌های مرتبط با حریق و انفجار را تشخیص می‌دهد. به‌عنوان مثال دتکتورهای حرارتی تغییرات شدت حرارت را اندازه‌گیری می‌کنند و در صورت افزایش ناگهانی دما، سیستم هشداردهی فعال می‌شود.

2.     جمع‌آوری اطلاعات از محیط

یکی دیگر از اصول بااهمیت در عملکرد سیستم‌های اعلام حریق ضد انفجار، این است که اطلاعاتی که توسط دتکتورها جمع‌آوری می‌شوند، توسط مرکز کنترل سیستم دریافت و تجزیه و تحلیل می‌شوند. مرکز کنترل با استفاده از الگوریتم‌ها و الگوهای برنامه‌ریزی شده، اطلاعات را تحلیل می‌کند و در صورت تشخیص حریق یا انفجار، سیگنال هشدار را فعال می‌کند.

3.     ارائه اعلان و هشدار

سیستم اعلام حریق ضد انفجار با استفاده از نمایشگرها، اعلان‌‌گرها و سیستم‌های هشدار دهنده، به کارکنان و ساکنان محیط، هشدار می‌دهد. این هشدارها با هدف اطلاع‌رسانی سریع و دقیق وضعیت خطر  شامل صداهای هشداردهنده، نورهای قوه‌ای و پیام‌های تحریک کننده است تا حاضرین در محل فرصت کافی برای خروج از محل را داشته باشند.

4.     ایجاد ارتباط و راهبری بین اجزای مختلف سیستم

اعلام اطلاعات و هشدارهای نجات به صورت اتوماتیک یکی دیگر از اصول طراحی سیستم اعلام حریق ضد انفجار است. این ارتباط از طریق سیستم‌های مرکزی، تلفن‌ها، رادیوها و سایر وسایل ارتباطی صورت گیرد. علاوه بر این، سیستم اعلام حریق می‌تواند به صورت مرکزی توسط کنترل پنل مرکزی یا سیستم‌های هوشمند راهبری شود تا اقدامات اضافی مانند اتخاذ تدابیر ایمنی خاص، فعال شوند.

با توجه به این اصول عملکرد، سیستم اعلام حریق ضد انفجار توانایی تشخیص زودهنگام حریق و انفجار را داراست و به صورت خودکار هشدار می‌دهد تا افراد مربوطه بتوانند در مواجهه با این خطرات به سرعت و به صورت ایمن عمل کنند.

5.     تعیین استانداردها و مقررات مربوط به سیستم اعلام حریق ضد انفجار

به منظور تضمین عملکرد صحیح و قابل اعتماد سیستم ضد انفجار در شرایط بحرانی، استانداردها و مقراراتی تنظیم شده است. این استانداردها شامل موارد زیر است.

• استاندارد NFPA 72

استاندارد NFPA 72 توسط انجمن ملی حریق آمریکا (NFPA) ارائه شده است و برای طراحی، نصب، راه‌اندازی و نگهداری سیستم‌های اعلام حریق استفاده می‌شود. این استاندارد شامل مواردی مانند انتخاب و نصب دتکتورها، مکان‌یابی نقاط اعلام حریق، طراحی سیستم هشداردهنده و تست و نگهداری آن‌ها است.

• استاندارد EN 54

استاندارد اروپایی EN 54 برای سیستم‌های اعلام حریق و اعلان‌گرها است. این استاندارد، شرایطی را برای طراحی و عملکرد سیستم‌ها تعیین می‌کند که بر اساس آن تشخیص حریق، انتقال اطلاعات و اعلام هشدار بدون خطا و به‌درستی انجام می‌شود.

• استاندارد IEC 60079

استاندارد IEC 60079 مبتنی بر تنظیم شرایط و ضوابطی برای طراحی و ارتقا سیستم‌های حفاظتی ضد انفجار است و از بروز انفجار در محیط‌های خطرناک جلوگیری می‌کند.

• استاندارد UL 864

استاندارد UL 864 توسط آزمایشگاه‌های آتش نشانی آمریکا (UL) برای سیستم‌های اعلام حریق و اعلان‌گرها ارائه شده است. این استاندارد شرایط و ضوابطی را برای تست و تأیید عملکرد سیستم‌های اعلام حریق در شرایط مختلف ارائه می‌دهد.

• استاندارد BS 5839

استاندارد بریتانیایی BS 5839 برای سیستم اعلام حریق ضد انفجار و اعلان‌گرها استفاده می‌شود و مبتنی بر ارائه مشخصات فنی و الزامات عملکردی طراحی، نصب و نگهداری سیستم‌های اعلام حریق در محیط‌های مختلف است. بهتر است دقت داشته باشید به جز استانداردهایی که بیان کردیم، لازم است استانداردهای مربوط به سازمان آتش‌نشانی مطابق با آخرین ضوابط سازمان هم رعایت شود.

مزایای نصب سیستم اعلام حریق ضد انفجار چیست؟

• تشخیص سریع و زود هنگام خطر

برای شناسایی خطر حریق و انفجار، سرعت اهمیت بسیاری دارد و تا حد زیادی می‌تواند از آسیب‌ها و صدمات جانی و مالی جلوگیری کند. مهم‌ترین مزیت سیستم تشخیص دود و گرما این است که با سرعت بالایی حریق و انفجار را تشخیص می‌دهد و به ساکنین ساختمان این فرصت را می‌دهد که متناسب با خطر اقدامات ایمنی لازم را انجام دهند.

• اعلام هشدار سریع

برای پیشگیری از آسیب و صدمه انفجار، به همان میزان که تشخیص دقیق و سریع خطر اهمیت دارد، اعلام سریع هم مهم است. اطلاعات و هشدارهای سیستم اعلام حریق ضد انفجار به صورت اتوماتیک از طریق سیستم‌های مرکزی، تلفن‌ها، رادیوها و سایر وسایل ارتباطی اعلام می‌شود. سیستم اعلام حریق انفجار با صداهای هشداردهنده، فلاشرها و ارسال پیام توسط تلفن کننده، بروز خطر را به ساکنین هشدار می‌دهد.

قابلیت ارتباطی اتوماتیک و سریع به مدیران و تیم‌های ایمنی کمک می‌کند تا به صورت مرکزی سیستم را راهبری کنند و تدابیر ایمنی مورد نیاز را به طور فوری اعمال کنند.

• امکان ثبت گزارشات سیستم تشخیص دود و گرما

یکی دیگر از مزایای استفاده از سیستم اعلام حریق و انفجار این است که امکان ثبت اطلاعات و گزارشات را دارد. مدیران و تیم‌های ایمنی محیط با بررسی گزارشات ثبت شده در سیستم می‌توانند دقت و عملکرد سیستم را ارزیابی کنند و در صورت نیاز اقداماتی برای بهبود آن انجام دهند.

• انعطاف در محل نصب

یکی دیگر از مزایای سیستم اعلام حریق ضد انفجار این است که بدون محدودیت و به‌راحتی می‌توان آن را در هر نقطه‌ای نصب کرد. در صورتی که از محل نصب دکتور اطمینان ندارید، می‌توانید با مراجعه به دفترچه راهنمای سیستم، مکان‌هایی که احتمال آتش‌سوزی در آن بیشتر است را شناسایی کنید.

• عملکرد 24 ساعته سیستم اعلام حریق

نصب سیستم تشخیص دود و گرما این مزیت را دارد که به صورت 24 ساعته فعال است و ساکنین ساختمان می‌توانند اطمینان داشته باشند که در تمام ساعات شبانه روز امنیت در ساختمان برقرار است.

محدودیت‌های نصب سیستم اعلام حریق ضد انفجار چیست؟

• هزینه بالای نصب سیستم اعلام حریق

یکی از دغدغه‌هایی کسانی که تمایل به نصب سیستم اعلام حریق دارند، هزینه آن است. بهتر است بدانید نصب و راه‌اندازی سیستم اعلام حریق ضد انفجار هزینه‌بر است اما هزینه نصب این سیستم ثابت نیست و تحت تاثیر کیفیت دتکتورها، دستگاه‌های اعلام و هشداردهنده‌ها، هزینه کابل‌کشی و خرید تجهیزات مرتبط است. حتی در برآورد بودجه برای نصب این سیستم باید هزینه‌ای هم بابت نگهداری و بروزرسانی سیستم در نظر بگیریم.

با اینکه نصب سیستم اعلام حریق و ضد انفجار هزینه بالایی دارد، اما نصب آن مقرون‌به‌صرفه و اقدامی هوشمندانه است. زیرا این سیستم می‌تواند از بروز خسارات مالی سنگین به دلیل آتش‌سوزی و انفجار و خراب شدن تجهیزات و تحمیل هزینه‌های سنگین‌تر جلوگیری می‌کند.

• پیچیدگی نصب سیستم اعلام حریق ضد انفجار

یکی از محدودیت‌های نصب سیستم اعلام حریق و ضد انفجار این است که نیاز به طراحی و پیکربندی دقیق دارد و لازم است این اقدامات را کارشناسان باتجربه و ماهر انجام دهند. همچنین استفاده از این سیستم نیاز به آموزش و آشنایی کاربران با سیستم دارد که پیچیدگی‌های نصب آن را افزایش می‌دهد.

نتیجه‌گیری و سخن آخر
در هر صورت، با توجه به مزایا و محدودیت‌های مذکور، انتخاب و استفاده از سیستم اعلام حریق می‌بایست با توجه به نیازها و شرایط خاص هر محیط و صنعت بهبود یابد. سیستم‌ اعلام حریق ضد انفجار با ارائه هشدارهای زودهنگام و دقیق در مورد حریق و انفجار، ایمنی محیط کار را افزایش می‌دهند و از بروز آسیب‌های جانی و خسارت‌های اقتصادی جلوگیری می‌کند. در این مطلب سعی کردیم اطلاعات کاربردی و دقیقی درباره مزایای نصب این سیستم در اعلام به موقع خطرات بیان کنیم. امیدواریم اطلاعاتی که در این مطلب ارائه کردیم برای شما مفید باشد.

این مطلب را به اشتراک بگذارید