معرفی سیستم اطفا حریق Co2

سیستم اطفا حریق CO2 از گاز دی‌اکسید کربن یا CO2، که گازی بدون رنگ‌وبو است برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کند. این گاز از اکسیژن سنگین‌تر است و هنگام پاشیده شدن بر روی آتش، روی تجهیزات جامد و مواد سوختنی مایع می‌نشیند و اکسیژن را از آنها دور نگه می‌دارد. به عبارتی، دی‌اکسید کربن گازی نارسانا است و با دور نگه داشتن اکسیژن از آتش، باعث خاموش شدن سریع آتش می‌شود.

چگونگی عملکرد سیستم اطفا حریق CO2

از زمان شروع آتش‌سوزی تا پایان مراحل خاموش کردن آتش با گاز CO2 و پاک‌سازی محیط چند مرحله پیش روی شما است:

1- تشخیص شروع آتش‌سوزی

نخستین مرحله تشخیص شروع آتش‌سوزی است. تشخیص آتش گرفتن در یک سازه مسکونی یا صنعتی از راه‌های گوناگونی صورت می‌گیرد. سنسورهای دود، گرما یا چندگانه آغاز آتش‌سوزی را تشخیص می‌دهند. پس از آن، سیستم اعلام آتش‌سوزی در یک ساختمان به صدا درمی‌آید یا سیستم آتش‌نشانی محل را فعال می‌کند.

2- آزادسازی گاز دی‌اکسید کربن

سیستم اطفا حریق CO2 به دو صورت به کار می‌افتد که یکی از آنها به شکل دستی و دیگری به‌صورت اتوماتیک است. پس از تشخیص شروع آتش‌سوزی در سازه یا در تجهیزات صنعتی، سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن به‌صورت خودکار یا دستی فعال می‌شود. این سیستم‌ها که از مخزن‌های فشار قوی دی‌اکسید کربن تشکیل شده‌اند، گاز CO2 را با فشار زیاد بر روی آتش می‌پاشند.

3- کنترل آتش‌سوزی

با پر شدن محیط از گاز سنگین و متراکم CO2، جلوی رسیدن اکسیژن به وسایل و تجهیزات گرفته می‌شود و آتش‌سوزی متوقف می‌شود.

4- تهویه محیط

پس از عملکرد سیستم اطفا CO2 اکسیژن محیط بسیار کم شده است. اکنون در فضاهایی که تهویه مناسبی ندارند، باید تهویه صورت گیرد تا اکسیژن به محیط بازگردد.

نکته‌های مهم در نصب و نگهداری سیستم اطفا حریق CO2

وجود سیستم اطفا حریق در صنایع مختلف برای جلوگیری از آسیب‌های جانی و مالی است. همین نکته ضرورت نصب درست و حرفه‌ای این سیستم‌ها را نشان می‌دهد. از مهم‌ترین نکته‌های مورد نظر شرکت پیشگام گستر راتین در زمان نصب و استفاده از این سیستم باید به موارد گوناگونی اشاره کنیم:

1- طراحی صحیح سیستم اطفاء حریق CO2

پیش از نصب سیستم‌های آتش‌نشانی وابسته به دی‌اکسید کربن، کارشناسان ما فضای مورد نظر شما را بازرسی می‌کنند. طراحی سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن با توجه به نیازها و ویژگی‌های فضای مورد نظر شما انجام می‌شود. ما در این طراحی نکاتی همچون نوع محیط، مقدار مواد سوختنی موجود در محیط، اندازه محیط، میزان خطر آتش‌سوزی برای محیط و استانداردهای سیستم آتش‌نشانی را در نظر می‌گیریم. نیاز به تهویه مطبوع پس از خاموش کردن آتش نیز نکته دیگری است که کارشناسان ما به آن توجه دارند.

2- محل قرارگیری مخزن‌های سیستم اطفا حریق CO2

محل قرارگیری مخزن‌های گاز CO2 باید کارشناسی‌شده باشد. محل این تجهیزات باید قابل‌دسترس و امن باشد. مخزن‌های گاز CO2 نباید در محلی با دمای بالا و در معرض برخورد ضربه قرار گیرند.

3- سیستم توزیع گاز CO2

گاز دی‌اکسید کربن از راه لوله‌کشی‌های استاندارد از مخزن‌ها به بخش‌های مختلف آتش می‌رسد و آن را خاموش می‌کند. این سیستم باید گاز را به‌طور یکنواخت در محیط پخش کند. از دیگر شرایط ضروری برای سیستم توزیع گاز CO2 مقاومت این سیستم در برابر فشار گاز دی‌اکسید کربن است. نکته ایمنی دیگر برای این سیستم آن است که امکان نشت گاز از آن به صفر برسد.

4- بررسی دوره‌ای، آزمایش و نگهداری سیستم اطفا حریق CO2

حتی در صورت استفاده نشدن از سیستم مهار آتش CO2، باید این سیستم به‌صورت دوره‌ای کنترل شود و همه تجهیزات آن بازبینی گردد. کارشناسان سیستم آتش‌نشانی با گاز CO2 باید مطمئن شوند تا اجزای سیستم در وضعیت درست قرار دارند.

کارشناسان ما در شرکت پیشگام گستر راتین برای اطمینان از این مسئله به بازرسی فشار گاز CO2، وضعیت شیرها و لوله‌های سیستم، عملکرد سیستم اعلام آتش‌سوزی و بخش‌های دیگر آن می‌پردازند.

5- آموزش کارکنان در واحدهای مختلف صنعتی

در آغاز نصب سیستم اطفا حریق CO2، کارشناسان ما نکته‌های مختلفی را به کارکنان واحد صنعتی مورد نظر آموزش می‌دهند. عملکرد سیستم، روش استفاده از آن، خطرهای سیستم و مواردی که باید در ایمنی آن رعایت شود، جزو این موارد است.

6- رعایت قوانین و استانداردها در نصب سیستم اطفا حریق CO2

نصب سیستم‌های مهار آتش دارای استانداردهای جهانی است. شرکت‌های ارائه‌کننده تجهیزات آتش‌نشانی باید در نصب این تجهیزات استانداردهای جهانی را به کار بگیرند. یکی از مهم‌ترین این استانداردها NFPA 12 است. در زمان نصب تجهیزات سیستم CO2 باید دقت شود که سیستم به‌طور کامل مطابق با این استاندارد باشد. توجه داشته باشید که نصب این تجهیزات باید تنها به دست افراد و شرکت‌های متخصص انجام شود.

برتری‌های استفاده از سیستم اطفا حریق CO2

بهره بردن از سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن برتری‌های زیادی برای مجموعه صنعتی شما دارد:

خاموش کردن موثر آتش

سیستم اطفا حریق CO2 یکی از بهترین سیستم‌ها برای خاموش کردن آتش است. با مدد از این سیستم، شما اطمینان پیدا می‌کنید که آتش به‌طور موثر و قطعی خاموش می‌شود.

سرعت عملکرد بالا و در کمترین زمان ممکن

مهار آتش با گاز CO2 در زمان کم و با سرعت بالا اتفاق می‌افتد. این نکته کمک می‌کند تا کمترین آسیب به تجهیزات صنعتی شما وارد شود. همچنین از گسترش آتش به بخش‌های دیگر واحد صنعتی شما جلوگیری شود.

مناسب استفاده در محیط‌های خالی از انسان

فضای انبارها، موتورخانه‌ها و تجهیزات دیگر در صنایع مختلف بدون حضور انسان به فعالیت مشغولند. سیستم اطفاء CO2 بهترین سیستم آتش‌نشانی برای این فضاها است.

معایب استفاده از سیستم اطفا حریق CO2

هر سیستم مفید و موثری ممکن است اشکالاتی هم داشته باشد. از نمونه معایب سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن باید به چند مورد اشاره کنیم:

نامناسب برای محیط‌های باز و آزاد

همان‌طور که اشاره کردیم، سیستم آتش‌نشانی دی‌اکسید کربن روی مواد و تجهیزات را می‌پوشاند تا از رسیدن اکسیژن به آنها جلوگیری کند. این نکته در فضای باز که هوا جریان دارد، خیلی موثر نیست.

نیاز به تهویه پس از عملکرد سیستم اطفا حریق CO2

وجود مقدار زیاد گاز CO2 در یک محیط بسته کمبود اکسیژن محیط را به دنبال دارد. تبدیل شدن این گاز به اکسید کربن در فضاهای بسته خطر جانی برای افراد را افزایش می‌دهد. این نکته نیاز به تهویه مناسب محیط و در برخی موارد، ایزوله کردن محیط را ضروری می‌سازد.

آسیب زدن به مواد حساس به گاز دی‌اکسید کربن

برخی از مواد خوراکی، الکتریکی و مواد دیگر در برخورد با گاز دی‌اکسید کربن دچار آسیب می‌شوند. همین نکته لزوم مشاوره با کارشناسان را برای بهره‌گیری از این سیستم در فضاهای مختلف ضروری نشان می‌دهد.

نامناسب برای تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی

فشار سیستم اطفا حریق CO2 آسیب تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی را به دنبال دارد. همین دلیل کافی است تا این سیستم برای خاموش کردن آتش در فضاهایی که از چنین تجهیزاتی بهره می‌برند، نامناسب باشد. در واقع، به‌کارگیری این سیستم برای اتاق‌های سرور، اتاق‌های کامپیوتر، اتاق‌های کنترل، سیستم‌های برق و باتری، تجهیزاتی مانند UPS و موارد مشابه مناسب نیست.

* نامناسب بودن سیستم اطفا حریق CO2 برای محیط‌های انسانی

با وجود تاثیر بسیار زیاد این سیستم بر روی مهار آتش، اما با حضور انسان‌ها در یک محیط نباید از این سیستم برای خاموش کردن آتش استفاده کنید. این نکته را نیز می‌توانیم به‌عنوان یکی از معایب سیستم CO2 مطرح کنیم.

قوانین و استانداردهای مربوط به سیستم اطفا حریق CO2

ما برای بهره بردن از اطفا حریق CO2 استانداردهای مربوط به آن را در نظر می‌گیریم:

1- استاندارد NFPA 12

انجمن ملی پیشگیری از آتش‌سوزی یا NFPA استانداردی منتشر کرده که به استاندارد NFPA 12 معروف است. این انجمن مجموعه‌ای از قوانین و دستورها را درباره نصب و نگهداری سیستم‌های آتش‌نشانی CO2 ارائه کرده است. مجموعه قوانین این استاندارد شامل طراحی سیستم، نصب سیستم، آزمایش آن و بازرسی سیستم اطفا حریق CO2 است.

2- استاندارد ISO 14520

این استاندارد را سازمان جهانی استانداردسازی یا سازمان ISO تهیه و تدوین کرده است. راهنمایی‌ها و دستورهای ISO 14520 موارد مختلفی مانند طراحی سیستم CO2 برای فضای مورد نظر، نصب سیستم، تعمیر و نگهداری سیستم، آزمایش سیستم و بازرسی آن را در بر دارد.

3- قانون‌های ملی و منطقه‌ای

آب‌وهوا و جغرافیای هر کشوری متفاوت از کشورهای دیگر است. همین نکته باعث شده تا کشورهای مختلف و مناطق گوناگون آنها دارای برخی قوانین منطقه‌ای هم باشند. ما در نصب و راه‌اندازی سیستم اطفا حریق CO2 به این قانون‌ها هم توجه داریم. این دستورها شامل رعایت کردن ضرورت‌هایی در طراحی و نصب، استانداردهای ایمنی، آزمودن‌ها، بازرسی‌های دوره‌ای و پاره‌ای قوانین دیگر است.

4- استانداردهای صنعتی

ویژگی‌های تجهیزات و مواد مورد استفاده در هر صنعتی با دیگری متفاوت است. طبیعی است هریک از صنایع استانداردهای ویژه خود را داشته باشند. برای نمونه، صنعت پتروشیمی با مواد آلاینده و سوختنی بسیار سروکار دارد. همین نکته الزاماتی را برای نصب یا بهره‌گیری از سیستم اطفا حریق گاز CO2 ضروری می‌سازد. بازرسی و سرویس تجهیزات آتش‌نشانی در این مراکز صنعتی نیز باید بر اساس استانداردهای صنعتی همان سازمان باشد.

مقایسه سیستم اطفا حریق CO2  با روش‌های دیگر مهار آتش

در مقایسه سیستم اطفاء حریق دی اکسید کربن با سیستم‌های دیگر آتش‌نشانی باید به چند مورد خاص اشاره کنیم:

متفاوت بودن فضای مورد استفاده برای هریک از سیستم‌های مهار آتش

اطفا حریق گاز CO2 مناسب فضاهای خالی از انسان است. اما سیستم‌های آتش‌نشانی که از آب، پودر، فوم و برخی گازهای دیگر استفاده می‌کنند را می‌توانید در فضای حضور انسان‌ها هم به کار بگیرید.

تفاوت در خاموش کردن نوع آتش در هریک از سیستم‌های مهار آتش

گاز CO2 بهترین سیستم آتش‌نشانی برای خاموش کردن آتش حاصل از سوخت‌های مایع و مواد شیمیایی است. اما برای خاموش کردن آتش مواد جامد و تجهیزات الکترونیکی بهتر است از سیستم‌های دیگری مانند سیستم آتش‌نشانی گازهای خنثی یا سیستم اطفا حریق FM200 استفاده کنید.

تفاوت در سرعت عملکرد

سرعت عملکرد سیستم اطفاء حریق CO2 بسیار بالا است. مکان‌هایی که نیاز به خاموش کردن فوری آتش دارند، بهتر است از این سیستم بهره ببرند. در مقابل، سیستم‌های دیگر آتش‌نشانی مانند آب و فوم نیاز به زمان بیشتری برای مهار آتش دارند.

تفاوت در نیاز به تهویه

تفاوت دیگری که بین سیستم CO2 با دیگر سیستم‌های آتش‌نشانی دیده می‌شود، نیاز به تهویه پس از به‌کارگیری این سیستم است. در صورت نیاز به حضور انسان در محیط، پس از استفاده از این مواد باید محل به‌خوبی از این گاز تخلیه شود. خاموش کردن آتش با سیستم‌های دیگر چنین محدودیت‌هایی ندارد.

سخن پایانی و جمع‌بندی

هر سیستم آتش‌نشانی برتری‌ها و محدودیت‌های خود را دارد و سیستم اطفا حریق CO2 هم شامل همین موضوع می‌شود. برای به‌کارگیری هریک از سیستم‌های آتش‌نشانی باید کاربردها و استانداردهای آنها را بشناسید. اگر شما هم در واحد صنعتی خود نیاز به سیستم آتش‌نشانی گاز CO2 یا هر سیستم دیگری دارید، با ما در شرکت پیشگام گستر راتین تماس بگیرید. به خاطر داشته باشید پیاده‌سازی هر سیستم آتش‌نشانی در واحدهای صنعتی تنها باید زیر نظر کارشناسان و بر اساس استانداردها صورت گیرد.

این مطلب را به اشتراک بگذارید